Τι εννοούμε με τον όρο περιπρωκτικό συρίγγιο;

Πρόκειται για μια ανώμαλη οδό-κανάλι επικοινωνίας μεταξύ του αυλού του πρωκτού και του εξωτερικού δέρματος πέριξ του πρωκτού. Το μη φυσιολογικό αυτό κανάλι φέρει δύο στόμια, ένα εσωτερικό προς τον αυλό του πρωκτού και ένα εξωτερικό προς το δέρμα, τα οποία άλλοτε είναι ανοιχτά και επιτρέπουν την δίοδο δύσοσμων υγρών και άλλοτε παραμένουν κλειστά.

 

Ποια είναι η αιτία σχηματισμού περιπρωκτικών συριγγίων;

Τα περισσότερα περιπρωκτικά συρίγγια δημιουργούνται μετά την σχάση ενός περιπρωκτικού αποστήματος. Η αλληλουχία των γεγονότων ξεκινάει από την απόφραξη των εκφορητικών πόρων των πρωκτικών αδένων οι οποίοι βρίσκονται στην τελική μοίρα του πρωκτικού αυλού. Αυτό οδηγεί στην ανάπτυξη φλεγμονής στην περιοχή των αδένων και τελικά στο σχηματισμό αποστήματος που το ονομάζουμε περιπρωκτικό απόστημα. Συνήθως εκδηλώνεται με την μορφή επώδυνης, εξέρυθρης μάζας στην περιοχή του δέρματος πέριξ του πρωκτού, η οποία μπορεί να λάβει μεγάλος μέγεθος αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Το απόστημα αυτό μπορεί να παροχετευτεί αυτόματα ή χειρουργικά από τον γενικό χειρουργό μέσω μιας οπής του δέρματος. Με τον τρόπο αυτό η φλεγμονή υποχωρεί αλλά παραμένει η επικοινωνία της οπής του δέρματος με τον αυλό του πρωκτού, οπότε και σταδιακά οργανώνεται το συρίγγιο.

Η παραπάνω διαδικασία ευθύνεται για το 80-90% των περιπρωκτικών συριγγίων.

Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλα αίτια που συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα.

Νόσος Crohn, κακοήθης όγκος πρωκτού, εκκολπωματίτιδα, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τραύμα, φυματίωση, πυώδης ιδρωταδενίτιδα.

 

Πώς εκδηλώνεται το περιπρωκτικό συρίγγιο;

Συνήθως εκδηλώνεται με την εκροή πυώδους ή δυσοσμου υγρού. Άλλοτε πάλι μπορεί να προκαλεί κνησμό και ερυθρότητα στην περιοχή του εξωτερικού στομίου (δερματίτιδα) ή να παρουσιάζονται συμπτώματα φλεγμομής- αποστήματος. Σε παραμελημένα  συρίγγια του πρωκτού υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης εκτεταμένης φλεγμονής στο περίνεο η οποία θα οδηγήσει σε περινεϊκή σήψη.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση των περιπρωκτικών συριγγίων;

Για την διάγνωση της νόσου απαιτείται αρχικά η λήψη ιστορικόυ και κλινική εξέταση της περιοχής του περινέου. Η ανεύρεση του εξωτερικού στομίου και η ψηλάφηση μιας επώδυνης, σκληρής μάζας πέριξ του πρωκτού θέτει τη διάγνωση.

Ωστόσο απαιτείται η ακριβής χαρτογράφηση ολόκληρου  του συριγγίουγια να έχει ο χειρουργός μια πλήρη εικόνα της έκτασης της νόσου.

 

Πώς επιτυγχάνεται η χαρτογράφηση του περιπρωκτικού συριγγίου;

Δύο είναι οι κύριες απεικονιστικές εξετάσεις που μας βοηθούν να έχουμε μια ακριβή εικόνα της πορείας του συριγγίου:

-η μαγνητική τομογραφία και

-το ενδοορθικό υπερηχογράφημα

Οι εξετάσεις αυτές είναι σημαντικές γιατί αποκαλύπτουν την σχέση που έχουν τα συρίγγια με τους σφιγκτήρες μύες του πρωκτού.

Επιπλέον μας δίνουν ακριβείς πληροφορίες σε πολύπλοκες καταστάσεις με πολλαπλά συρίγγια στον πρωκτό ή συρίγγια που εκτείνονται σε υψηλότερη θέση στο ορθό.

 

Πώς αντιμετωπίζονται σήμερα τα περιπρωκτικά συρίγγια;

Είναι βέβαιο πως η μόνη ασφαλή θεραπεία της νόσου είναι η χειρουργική επέμβαση έτσι ώστε να αφαιρεθεί πλήρως ο συριγγώδης πόρος σε όλη του την έκταση. Επίσης βασικός σκοπός του χειρουργείου είναι η αποφυγή τραυματισμού των σφιγκτήρων του πρωκτού, μια κατάσταση που προκαλεί ακράτεια.  Συνεπώς θα πρέπει να γνωρίζει ο χειρουργός προεγχειρητικά την ακριβή πορεία των συριγγίων σε σχέση με τους πρωκτικούς σφιγκτήρες.

Οσα συρίγγια είναι επιφανειακά εκτέμνονται με σχετική άνεση χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία για τους σφιγκτήρες.

Αντίθετα όσα συρίγγια διέρχονται διαμέσου των σφιγκτήρων μυών του πρωκτού προτείνονται ειδικές χειρουργικές τεχνικές που προστατεύουν τον έξω σφιγκτήρα από πιθανό τραυματισμό. 

(τοποθέτηση seton loop-ενδοσκοπική αποκατάσταση με βλεννογονικό κρημνό). Συνήθως περιβρογχίζουμε πλήρως τον συριγγώδη πόρο μεταξύ εξωτερικού στομίου-εσωτερικού στομίου-πρωκτικού αυλόυ (όπως στο σχήμα) με ένα ειδικό λαστιχο (seton) και περισφίγκουμε  τη θηλιά τόσο όσο χρειάζεται για να προκαλεί μια σχετική πίεση στον πέριξ ιστό. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε διατομή του συριγγίου και των πρωκτικών σφιγκτήρων αλλά προοδευτικά, με παράλληλη επούλωση των τραυματισμένων ιστών, οπότε και ο τραυματισμός των σφιγκτήρων είναι ελάχιστος. 

Σε περιπτώσεις πολλαπλών συριγγίων σε ασθενείς με νόσο Crohn εφαρμόζεται διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση, σε συνεργασία με εξειδικευμένους γαστρεντερολόγους. Αυτή περιλαμβάνει αρχικά συντηρητική αγωγή με ειδικούς βιολογικούς παράγοντες για την ύφεση της νόσου και σε δεύτερο χρόνο την χειρουργική αποκατάσταση των εναπομείναντα συριγγίων.